Alexandrië - Egypte

   

De stad is genoemd naar Alexander de Grote, die een wereldrijk vestigde waar ook Egypte deel van uitmaakte. In zijn opdracht bouwde de Griekse architect Dinocrates de stad vanaf ongeveer 330 v.Chr. Alexandrië was één van de vele steden die werden gesticht door (in opdracht van) en/of vernoemd naar Alexander de Grote. Bijna 1000 jaar was Alexandrië de hoofdstad van Egypte. Aan het begin van onze jaartelling was Alexandrië (na Rome) de tweede stad van het Romeinse Rijk, met wellicht circa 400.000 inwoners. De stad had een zeer gemengde bevolking. De Egyptenaren waren waarschijnlijk wel in de meerderheid, maar zij waren sterk gehelleniseerd. Ook woonden er veel Grieken, Syriërs en was er een vrij grote Joodse gemeenschap. De algemene omgangstaal was eerder Grieks dan Egyptisch. Men sprak vaak van "Alexandria para Aegypton", d.w.z. Alexandrië bij Egypte. Lange tijd is de stad tevens het belangrijkste internationale centrum geweest van cultuur, kennis en geleerdheid tijdens de periode van de Oudheid en vroege Middeleeuwen. Dit was het werk van de Griekse dynastie der Ptolemaeën die wetenschap en cultuur stimuleerden, om prestige te verkrijgen onder de hellenistische buurkoninkrijken. Dit begon al minder dan honderd jaar na de vestiging van de stad.

De bibliotheek van Alexandrië
Volgens sommige bronnen had de bibliotheek in Alexandrië tussen de 400.000 en 700.000 boekrollen. Dat is vermoedelijk overdreven, maar zeker is dat de bibliotheek een grote rol voor het intellectuele leven in de oudheid speelde. Ze trok de grootste denkers aan, zoals Eratosthenes, die de omtrek van de aarde bepaalde, en de wiskundige Archimedes.
De bibliotheek brandde in 47 n.Chr. af, maar lag vermoedelijk niet geheel in puin. Ze lijkt nog eeuwen bestaan te hebben, waarbij ze inboette aan betekenis, tot ze in 389 opnieuw afbrandde en toen ook echt ophield te bestaan.
De avonturier Stephan Schwartz beweert dat hij resten heeft gevonden onder de haven van Alexandrië, maar bewijzen zijn er niet. Andere onderzoeken leverden ook geen resultaat op. Als er nog resten zijn van de bibliotheek, moeten we vast zoeken onder het huidige Alexandrië. Het valt echter te betwijfelen of er iets van belang te vinden is. In 2003 ging de gigantische nieuwe bibliotheek van Alexandrië open. De bibliotheek trekt vooral een buitenlands publiek. De nieuwe Bibliotheek (Bibliotheca Alexandrina) gebouwd met steun van onder meer de universiteit van Alexandrië en Unesco, opende in 2003. Toeristisch is het een groot succes. Het gebouw, dat de rijzende zon voorstelt, huisvest onder meer een digitale bibliotheek, een planetarium, 5.000 computers voor het publiek, een ‘vliegende vergaderzaal’ en drie musea.

De stad was ook de thuishaven van één van de zeven wereldwonderen van de oudheid, de vuurtoren van Alexandrië. Hoewel er bijna niets van over is, was het de eerste vuurtoren die ooit is gebouwd. Vanaf 300 jaar v. Chr. heeft hij bijna 1500 jaar dienst gedaan als lichtbaken. De vuurtoren stond op het eiland Pharos, en was waarschijnlijk 122 meter hoog. Het schijnt dat een zware aardbeving de bovenkant van de toren heeft verwoest. De eerste etage werd in de zestiende eeuw verwerkt in de Citadel van Qaitbay, een fort. Dit schitterende gebouw is nog altijd te bewonderen en het is één van de grootste attracties van de stad. Vanaf 30 v.Chr., toen de laatste Ptolemee – de bekende koningin Cleopatra – stierf, bleef Alexandrië de hoofdstad van de provincia Alexandria et Aegyptus. Dit bleef ook zo onder de Byzantijnen. Alexandrië werd de zetel van het Patriarchaat van Alexandrië. In de 7e eeuw veroverden de Arabieren Egypte en het overige Midden-Oosten. De functie van hoofdstad werd in 969 overgenomen door het door de Fatimiden gestichte Caïro en dit bleef zo tot op de huidige dag. Hierdoor werd de stad geleidelijk aan minder belangrijk.


Het moderne Alexandrië
Na de stichting van Caïro was Alexandrië langzaam vervallen tot een groot vissersdorp. Omstreeks 1800 had de stad slechts 4000 inwoners. In de 19e eeuw werd Alexandrië opnieuw een grote stad, met een multicultureel karakter. Dit was te danken aan de politiek van de Osmaanse onderkoning Mehmed Ali, die een voor zeeschepen toegankelijke haven van groot belang achtte voor de ontwikkeling van zijn land. Hij liet de verzande haven uitbaggeren en herstellen en moedigde de Europese zakenwereld uit om te investeren in bijvoorbeeld de Egyptische katoenteelt. Dit werd een groot succes en tegen 1900 bestond een kwart van de inmiddels 400.000 inwoners uit Europeanen. Onder deze waren de Grieken de grootste groep. De Europeanen beheersten nagenoeg alle hoger gekwalificeerde banen, terwijl de Arabieren hoofdzakelijk ongeschoolde arbeid verrichtten. Vanwege de opkomst van het Arabisch nationalisme onder President Nasser (Egypte voor de Egyptenaren) hebben de meeste buitenlanders vanaf 1950 - 1960 Egypte verlaten. Vandaag de dag is Alexandrië met ongeveer 5 miljoen inwoners een van de grootste steden ter wereld en na Caïro, de belangrijkste stad van Egypte. Er is een belangrijke chemische industrie gevestigd en verschillende technologische bedrijven. In de zomer komen er veel (rijkere) Egyptenaren wonen in hun tweede huis in deze stad wegens het relatief koele en aangename zeeklimaat in vergelijking met het hete binnenland. Het is tevens een universiteitsstad.

Bezienswaardigheden omgeving Alexandrië
Grieks-Romeins Museum
Pilaar van Pompeius
Romeins Amfitheater
Jachthaven
Verscheidene moskeeën
El-Alamein (tweede wereld oorlog)
Bibliotheca Alexandrina

Menu