De Nijl in Egypte

     

Egypte heeft sinds het begin van de beschaving altijd een prominente rol gespeeld. Midden in de woestijn, de Sahara, het land van de farao's was een enorme belangrijke levensader. De rivier de Nijl vormde Egypte en bood Egypte een onuitputtelijke bron van vruchtbaarheid. Een strook van 2 tot 5 kilometer aan beide oevers biedt de Egyptenaren een strook vruchtbare grond. Daarachter de lijmstenen muren van de onvruchtbare wildernis. In het oosten is dat de Arabische woestijn en in het westen de Libische woestijn. In het noorden komt de rivier uit in de mooie blauwe Middellandse Zee.

In de delta van de Nijl, van Egypte, dankt zijn bestaan aan de vruchtbare grond die de Nijl daar al honderden jaren dropte. Van de vruchtbare modder werd jaarlijks dankbaar gebruik gemaakt. De delta in Beneden-Egypte strekt zich uit in een denkbeeldige driehoek van Caïro, Alexandrië en Port Saïd. Vroeger overstroomde de Nijl elk jaar in de zomer. Deze overstromingen lieten vruchtbaar slib achter op de oevers van de Nijl, waardoor de bodem ideaal was voor landbouw. Wanneer echter het water te hoog kwam kon de gehele oogst vernietigd worden, terwijl in een jaar waar de overstromingen minder erg waren er een hongersnood plaatsvond. Deze overstromingen waren dan ook zo onvoorspelbaar dat het nodig werd geacht om ze beheersbaar te maken met een dam.

De bron van de Nijl ligt in twee rivieren. Deze twee rivieren komen tezamen bij Khartoem, de hoofdstad van Soedan. Deze twee rivieren zijn de Blauwe en de Witte Nijl maar na samenkomst heet de rivier zoals wij hem kennen; de Nijl. Als je vervolgens afzakt met de stroming van de Nijl kom je langs allerlei pittoreske plaatsjes en vele tempels die er door de tijd heen geplaatst zijn. Voordat de Nijl echt Egypte binnenstroomt komt ze eerst nog langs een aantal niet begaanbare plaatsen. Deze cataracten zijn plaatsen waar het water laag staat en de bedding bedekt is met ontelbare rotsen. De eerste cataract ligt nu vlak bij de dammen van Aswan. Door het lage water na de dammen is het goed te zien hoe ruig de cataracten in oude dagen waren.

                                      

Over de bron van de Nijl is sinds de ontdekkingstocht van Henry Stanley, die het Victoriameer in 1871 voor het eerst in kaart bracht, vaak gespeculeerd. Het meer, dat door Uganda, Tanzania en Kenia wordt gedeeld, wordt meestal aangeduid als de bron van de Nijl, maar verschillende rivieren voeden het meer vanuit de buurlanden. De plaats die het team van McGrigor nu aanduidt in Rwanda, maakt de Nijl 107 kilometer langer dan de 6611 kilometer die tot nu toe als lengte gehanteerd werd.

Het vruchtbare water van de Nijl is absoluut noodzakelijk om te kunnen overleven in dit verder zo droge land. Al in de oudheid werd er gebruik gemaakt van een systeem van kanalen en een soort waterpomp, de shaduf. Deze systemen moesten er voor zorgen dat het water landinwaarts kwam en daar ook voor bevochtiging van de oogst kon zorgen. De producten die geproduceerd werden en nog steeds worden zijn vooral graan, suikerriet, maïs, rijst en zelfs katoen. In Boven-Egypte worden zelfs uien en bonen verbouwd. Van origine groeit er langs de rivier ook nog eens heel wat fruit, zoals dadels, sinaasappelen, vijgen en bananen.

Het klimaat wordt echter overheerst door de hitte van de woestijn. Zelfs de Nijl kan daar niets aan veranderen. Van Juni tot September is de hitte bijna ondraaglijk maar in de winterperiode neemt de temperatuur toch wat aangenamere vormen aan. Regen komt er nauwelijks voor in een land waar alleen maar de zon kan schijnen. In de delta komt soms wel regen voor maar dat is niet in die vormen zoals wij dat in Europa kennen.

Heden ten dage is de Nijl nog steeds een enorme belangrijke bron van inkomsten voor de Egyptenaren. Naast het water dat de Nijl levert voor de landbouwgrond, gebruiken de Egyptenaren de Nijl ook als een belangrijke toeristische trekpleister. Niet direct natuurlijk, maar er worden talloze
Nijlcruises aangeboden die de horden toeristen moeten vervoeren naar de mooie plekken en steden die aan de Nijl liggen. Zeker tussen Luxor en Aswan varen een 50-tal boten wekelijks op en neer. Eigenlijk wel jammer dat er een beetje voorbij gegaan wordt aan de schoonheid want de Nijl is in combinatie met de vegetatie op de oevers een prachtig gezicht en zeker de moeite waard.

      

De Nijldelta zal uiteindelijk weg-eroderen aangezien de oevers niet meer worden versterkt met nieuw slib. Het noordelijke deel van de Nijl zal brak worden, waardoor de hele regio niet meer gebruikt zal kunnen worden voor landbouw. De delta zelf heeft al het grootste deel van zijn vruchtbaarheid verloren door het gebrek aan vers vruchtblaar slib. De productie van bakstenen, die de modder uit de delta gebruikt, is aan het stilvallen. De erosie van de kustlijnen langs de hele oostelijke Middellandse Zee is aan het versnellen. Om de bodem toch nog vruchtbaar te houden worden jaarlijks enorme hoeveelheden kunstmest gebruikt, waardoor de bodem zwaar vervuild raakt. Verkeerde irrigatie zorgt voor een enorme verzilting van de bodem, een probleem dat nog eens versterkt wordt door het alsmaar verzilten van het Nijlwater. Het hele ecosysteem in de Nijl is aan het uiteenvallen.

Menu