 |

Hiërogliefen - alfabet - cijfers
Het ontstaan van de hiërogliefen
De naam is afgeleid van twee Griekse woorden: hiëros 'heilig' en glypho
'in steen gebeiteld'. 'Heilig' omdat de hiërogliefen meestal op tempels gevonden
worden.
Hiërogliefen lees je van boven naar beneden en de ene keer van rechts naar links
en de andere keer weer van links naar rechts. Dus je kunt je wel voorstellen dat
het heel moeilijk is om hiërogliefen te lezen. Alleen hoog opgeleide ambtenaren
konden hiërogliefen lezen. De meeste Egyptenaren in die tijd konden niet lezen of schrijven.
Tot 1822 begreep niemand iets van de hiërogliefen die waren gevonden. Een
kapitein genaamd
Champollion
uit het leger van Napoleon ontdekte een steen. Op die steen,
de steen van Rosetta, stond een tekst in
3 talen, het Grieks, het Demotisch schrift en het Egyptische schrift. Hij
vergeleek de Griekse tekst met de hiërogliefen en ontdekte zo wat de tekens
betekenden.
Hiërogliefen zijn niet de makkelijkste tekens om snel even iets neer te
schrijven. Daarom veranderde het schrift ook. Na vele honderden jaren werd de
tekeningen anders. Men wilde dingen sneller noteren en daarom maakte men de
hiërogliefen eenvoudiger. Dit noemt men het hiëratisch schrift. De tekeningen
kregen een andere vorm. Nog later ontstond er een schrift dat men nog sneller op
kon schrijven en waarbij de hiërogliefen nauwelijks meer te herkennen waren, het
Demotisch schrift. Dit schrift kon het gewone volk dan ook ook lezen en
schrijven. Dit Hiëratisch schrift was wel makkelijker, maar kon soms ook lastig
zijn.De plaats
Abydos
in Boven-Egypte is bij sommige bezoekers van Egypte bekend als de
belangrijkste cultusplaats van het
Osiris-geloof. Enkele kilometers achter de
beroemde
tempel van Seti I liggen de oudste koningsgraven van het land, die
teruggaan tot de zogenaamde Predynastieke periode. Opgravingen in het
necropolen gebied door het Duits Archeologisch Instituut in
Cairo
hebben zeer
recent vondsten aan het licht gebracht op basis waarvan het ontstaan van het
schrift van Egypte enkele eeuwen eerder gedateerd moeten worden. Tot voor kort
was men nog uitgegaan van de periode rond 3000 v. Chr.
Daarmee is een oude vraag weer opgeworpen, namelijk die van de mogelijke
afhankelijkheid van de schriftontwikkeling in Egypte van ongeveer gelijktijdig
verlopende ontwikkeling van Mesopotamië en Iran. De vroege beeldtekens uit voor-Azië,
waaruit zich spoedig door vereenvoudiging het zogenaamde
spijkerschrift ontwikkelde, zijn klaarblijkelijk uit economische
motieven ontwikkeld. Vertellingen en mythen, eveneens boodschappen
van allerlei aard, konden zonder problemen mondeling vertaald
overgebracht worden. Handelsdoeleinden vereisten echter een
betrouwbaar fixeren van tenminste
eenvoudige feiten als uitgaven en ontvangsten of rekeningen.
De Egyptenaren zelf hadden een geheel andere verklaring voor de fenomenale
cultuurprestatie die het schrift was. Voor hen was het een geschenk van de god Thot. Deze was als Maangod verantwoordelijk voor de tijdrekening en in algemene
zin ook voor dat, wat wij wetenschap noemen, en daarmee voor het schrift en de
schrijvers. Godenwoorden noemden ze zelf hun schrift, dat wij met een
semantisch zeer verwant begrip aanduiden, het uit het Grieks stammende
‘hiërogliefen’ wat ‘heilige tekens’ betekent. Wie al eens vol bewondering
staande voor een grafwand de raadselachtige combinatie van planten,
lichaamsdelen, geometrische figuren en vogels bekeken heeft, zal begrijpen wat
‘visuele poëzie’ is en kan zich voorstellen dat de Egyptenaren er zeker van
waren dat het schrift een geschenk van de
goden was.
Ook in het
dodenboek
(het boek dat de farao’s meenamen in hun graf) was
geschreven in hiërogliefen. In het dodenboek stonden ook vele tekeningen zoals u
op de onderstaande foto kan zien. Deze foto toont de overledene bij het dodengericht.
Hoenefer wordt door de god Anubis naar het gericht geleidt, waar zijn hart tegen
het symbool van de waarheid, de veer, wordt afgewogen. Als de veer op de
weegschaal hetzelfde gewicht als het hart van de overledene heeft, is dit het
bewijs dat hij zijn leven conform de Oud-Egyptische rechtsnormen heeft geleefd.
Vervolgens wordt de overledene voorgeleid aan het opperste rechter van de doden
en heerser in het hiernamaals, Osiris.
|

Waarom zijn hiërogliefen zo moeilijk te lezen
Helaas beperkten de Egyptische schrijvers zich niet alleen maar tot het
gebruik van deze 24 fonogrammen. Omdat ze minder waarde hechtten aan eenvoud
of systematiek, dan aan variatie en optische schoonheid,
ontwikkelden ze meer consonantentekens (tekens die staan voor een combinatie
van letters). In de late tijd werden het er steeds meer.
Meestal schreven ze alleen de consonanten op en lieten ze net als in het
Hebreeuws of Arabisch de klinkers weg. De mondhiëroglief kan daarom niet alleen
als ‘r’ maar ook als ‘ra, re, ri, ro, ar, er ir, or’ gelezen worden. We weten
dus niet hoe de Egyptische taal werkelijk geklonken heeft. Opdat de taal
uitgesproken kon worden, zetten Egyptologen, altijd een e tussen de medeklinkers.
Omdat veel woorden zonder klinkers op elkaar lijken, zetten de schrijvers achter
de begrippen determinatieve, tekens zonder klankwaarde die de
betekeniscategorie aangaven.
Het lezen wordt bemoeilijkt doordat woorden en zinnen noch door afstanden noch
door leestekens van elkaar gescheiden werden en de hiërogliefen van links naar
rechts, van rechts naar links en van boven naar beneden geschreven kunnen zijn.
Een aanwijzing voor de leesrichting geven de dier- en menshiërogliefen, die
altijd naar het begin van het woord kijken.
Verwarrend is het naast elkaar staan van fonogrammen, determinatieve en de
ideogrammen waarmee alles begonnen is. |
Hiërogliefen Cijfers



Het hiërogliefen alfabet

Meer informatie vind u in:
Hiërogliefen - Papyrus, het verhaal


|
 |