De Kopten zijn de christelijke nakomelingen van de oude Egyptenaren. Men gebruikt deze naam voor de Egyptenaren vanaf de tijd dat het christendom de heersende godsdienst was geworden (ongeveer sinds de 2de eeuw) en later, na de verovering van Egypte door de Arabieren in de 7e eeuw, voor de inheemse christenen van Egypte. Het merendeel van hen woont in de steden van Boven-Egypte. Het woord Kopt is afgeleid van de Griekse vertaling voor Egyptenaar en is een (Arabische) verbastering van het Griekse woord voor Egypte Aegyptos. Na het jaar 640 gebruikten de Arabieren dit woord voor alle niet-moslims in Egypte.

Volgens de Egyptische overheid is 8% (ruim 3 miljoen) van de Egyptenaren Kopt. De Koptisch-orthodoxe Kerk zelf beweert op basis van de doopregisters 11 miljoen aanhangers te hebben. Onpartijdige deskundigen schatten het aantal Kopten op 7–8 miljoen. Het merendeel van hen behoort tot de monofysitische Koptisch-orthodoxe Kerk, terwijl ca. 160.000 Kopten behoren tot de Koptisch-katholieke Kerk die geünieerd is met Rome.
Als gevolg van de activiteiten van Amerikaanse predikanten ontstonden er in de 19de eeuw groepen protestanten, voornamelijk voormalige Koptisch-orthodoxen. In 1957 werd de Koptisch-evangelische Kerk als zelfstandige Kerk gesticht. Zij telt ca. 80 000 gelovigen, verspreid over 200 gemeenten met 180 predikanten. Deze Kerk is vooral actief op het gebied van het onderwijs en de gezondheidszorg en exploiteert een aantal gerenommeerde onderwijsinstellingen en ziekenhuizen.
Bij de Kopten staat het onderwijs op hoog peil en er zijn onder hen meer intellectuelen dan het gemiddelde voor Egypte, maar bij benoemingen op de hoogste posities genieten islamieten de voorkeur. De Kopten voelen zich solidair met het Egyptische nationalisme.

Geschiedenis
Het christendom deed al vroeg zijn intrede in Alexandrië, vanuit Syrië en Judea. Volgens de overlevering gebeurde de kerstening door de evangelist Marcus. De patriarchen van Alexandrië beschouwen zich dan ook de opvolgers van Marcus die volgens hen de eerste bisschop was. In 312 AD (Edict van Milaan) werd het Christendom een toegestane godsdienst van het Romeinse Rijk en in 385 de staatsgodsdienst. Egypte maakte - sinds 323 n. Chr. - deel uit van het Oostelijke gebied van het inmiddels gesplitste Romeinse Rijk (later bekend als Byzantijnse Rijk).

In de 4e, 5e en 6e eeuw waren er opeenvolgende geschillen tussen de Patriarchen van Alexandrië (Cyrillus en Dioscurus) en deze van Constantinopel (Nestorius en Eutyches). De richtlijnen uit Constantinopel werden in Egypte steeds meer als bemoeizuchtig en onderdrukkend ervaren en als reactie daarop werd de Koptische kerk steeds meer een nationale kerk met zeer uitgesproken liturgische, theologische en spirituele kenmerken. Tenslotte werd zelfs het Grieks, de taal van de byzantijnse 'onderdrukkers', verworpen en werd de toenmalige Egyptische volkstaal, het Oudegyptisch oftewel het demotisch, als kerkelijke taal aangenomen. De oud-Egyptische taal ontwikkelde zich in de loop der tijd tot het moderne koptisch. In de liturgie wordt nog steeds het Koptisch gebruikt.

De eigenlijke oorsprong van de Koptisch-orthodoxe Kerk gaat terug tot het Concilie van Chalcedon in 451. De Koptische kerk verwierp de uitspraken van dit concilie en scheidde zich uiteindelijk af van het Patriarchaat van Alexandrië dat als verlengstuk van Constantinopel werd gezien. Hiermee verloor de Oosters-orthodoxe Kerk bijna al haar leden in Egypte. Veel had te maken met de voortdurende strijd tussen de patriarchen van Constantinopel en Alexandrië. Politieke elementen hebben zeker ook meegespeeld. Volgens de kopten beoogde dit laatste concilie de politieke overheersing van het Byzantijnse Rijk. Inderdaad stond Constantinopel meestal vijandig tegenover de Koptische onderdanen en geregeld werden er zelfs door de Byzantijnse overheid vervolgingen uitgevoerd om de 'ketters' terug te voeren naar de orthodoxe 'moederkerk'.

De Arabische inval (639-642) resulteerde niet in een onmiddellijke islamisering van Egypte omdat de Christenen de Arabieren als 'bevrijders van het Byzantijnse juk' zagen en hen aanvankelijk verwelkomden. Reeds onder de Omajjaden-dynastie (658–750) bleek echter, dat de islamieten de Kopten niet gunstig gezind waren. De Kopten, die toen nog in de meerderheid waren, probeerden in zes opstanden tussen 725 en 773 zich van het Arabische juk te ontdoen. Sinds de islamitische overheersing waren ze lange tijd gedwongen tot het dragen van een bijzondere dracht (donker gewaad met blauwe of zwarte tulband). De Christenen bleven minstens tot aan het einde van de negende eeuw in de meerderheid. Geleidelijk namen de tot de islam overgegane Koptische christenen het Arabisch over als omgangstaal. Dit was overigens geen al te grote breuk met het Oud-Egyptisch uit de tijd van de farao's want het Oud-Egyptisch is verwant aan het Arabisch. Het Arabisch dat in het moderne Egypte gesproken wordt, ook wel Arabisch-Egyptisch genoemd, heeft overigens veel leenwoorden uit het Koptisch overgenomen. Onder de Fatimiden (969-1171) werd het lot van de Christenen iets draaglijker, maar rond 1000 woedden er onder de kalief al-Hakim weer bloedige vervolgingen, waarbij veel kerken verwoest werden. Tijdens de nieuwe vervolgingen onder de Mamelukken (1250-1517) werd het merendeel van de kerken en kloosters verwoest. Na 1300 moest het Koptisch als taal wijken voor het Arabisch. Verder naar het zuiden, in Nubië, handhaafde het christendom zich veel langer.
Sinds Mehemed Ali (1805-1849) was er officieel geen discriminatie van de Koptische Christenen, maar in de praktijk veranderde er weinig ten gunste van de Kopten.

Koptisch Cairo
Naar Egyptische maatstaven is Cairo een jonge stad. Oud-Caïro, het oudste deel van de stad, ontwikkelde zich rond de vesting Babylon. Dit fort was hier in de zesde eeuw v. Chr. door de Perzen gebouwd en later door de Romeinen herbouwd. Op een van de oude verdedigingstorens werd de El Moalakka ( of hangende) kerk gebouwd, daterend uit de vierde eeuw. Het is een van de vele Koptische kerken van oud Caïro, het stadsdeel dat door de Egyptenaren Kasr el Sjam of Misr el Kadima genoemd wordt. Een andere belangrijke kerk is de vroeg 5de eeuwse St. Sergius. Deze kerk is gebouwd op de plek waar volgens de legende de herberg stond waar Jozef, Maria en Jezus woonden na de vlucht uit Bethlehem. Jozef zou als timmerman aan de bouw van het fort hebben gewerkt. Veel van de Koptische kunstschatten zijn bijeengebracht in het Koptisch museum naast de hangende kerk. Het museum is zeer de moeite waard, en geeft een vrijwel compleet overzicht over de Koptische kunst.

Koptische exodus uit Egypte
Jaarlijks emigreren grote aantallen christenen uit Egypte. Nederland telt een behoorlijke Egyptische gemeenschap van 20,000 geregistreerde immigranten. Van hen is ongeveer de helft Koptisch. Dit betekent dat Egyptische christenen enorm zijn oververtegenwoordigd onder de immigranten, want in Egypte vormen ze hooguit 7% van de bevolking. Van allen die uit Egypte emigreren is naar schatting 70% christen. Waarom trekken die Kopten in grote aantallen uit hun eigen land weg? Is er sprake van christenvervolging in Egypte?

Economische malaise en islamisering
Een Egyptische vertegenwoordiger van een een westerse organisatie die opkomt voor verdrukte christenen is helder. ‘Nee. Er is in Egypte zeker geen sprake van vervolging door de overheid. Er is geen beleid om het christenen moeilijk te maken.’ Wel is sprake van een steeds verdere islamisering van de wetgeving, omdat elke nieuwe wet wordt getoetst aan de islamitische shariah. Voorlopig heeft dit weinig directe invloed op de christenen in het land, hoewel veel Kopten heel bezorgd zijn hoe dit in de toekomst hun vrijheiden kan beperken. Veel problematischer is dat de Kopten vanuit de samenleving veel discriminatie meemaken, waarbij ze zich door de overheid nauwelijks gesteund weten. Christenen worden voortdurend behandeld als ‘anders’, en vaak als ‘minder’. In islamitische preken op televisie en in de moskee wordt keer op keer herhaald dat Christenen en hun religie in wezen niet in Egypte thuishoren; er leeft in Egypte een sterk gevoel dat Christenen welkom zijn als gasten, maar dat ze als nette gasten wel gedwee en stil moeten zijn. Vaak zorgt dit ervoor dat als een Christen een geschil heeft met een moslim, de christen aan het kortste eind trekt.

De echt rijke Kopten hebben in de corrupte samenleving geen problemen, want met geld krijg je in Egypte bijna alles gedaan. Maar als het je aan geld ontbreekt, is het voor christenen heel moeilijk om geschillen met moslims te winnen. De sociale ongelijkheid is groot, en dat geeft christenen een sterk gevoel van onzekerheid. Daarbij zijn ook veel christenen erg bang dat het steeds erger zal worden met hun situatie, vooral vanwege de vrees dat de moslim broederschap de macht in Egypte gaat overnemen. ‘De vrees voor een machtsovername is groot’, zegt Ragab. ‘Veel mensen emigreren niet vanwege hoe de situatie momenteel is, maar uit vrees voor wat zou kunnen gebeuren.’

Aanslag op Egyptische kopten
(Novum/AP 07/01/2010) - Bij een aanslag op Koptische christenen in het zuiden van Egypte zijn zeker zeven mensen om het leven gekomen en drie zwaargewond geraakt. De kopten werden vanuit een rijdende auto onder vuur genomen toen ze na de viering van het koptische kerstfeest kort voor middernacht uit een kerk kwamen.
De aanslag vond plaats in Nag Hamadi, 64 kilometer ten zuiden van Luxor. Volgens het ministerie van binnenlandse zaken was de aanslag vermoedelijk een wraakoefening voor de verkrachting van een moslimmeisje in november; een van de daders is door ooggetuigen herkend. Bisschop Kirollos verklaarde dat hij de afgelopen dagen bedreigingen had ontvangen op zijn mobiele telefoon. Vanwege die bedreigingen had hij de kerstmis een uur eerder beëindigd. Nag Hamadi ligt in de provincie Qena, een van de armste en conservatiefste regio's in Egypte. Ongeveer tien procent van de Egyptische bevolking is christen, voornamelijk koptisch. Door het oprukkende islamitische conservatisme klagen Egyptische christenen over toenemende discriminatie.

Aanslag bij kerk Egypte: 21 doden
Update: zaterdag 1 jan 2011, 08:13
In de stad Alexandrië in Egypte zijn 21 doden gevallen toen een autobom ontplofte bij een kerk. Volgens de Egyptische regering vielen er meer dan twintig gewonden. De bom ging af toen de kerkgangers na een Nieuwjaarsdienst naar buiten gingen. De aanslag is niet opgeëist. Een minister zei dat hij vermoedde dat Al-Qaida er achter zit, maar spanningen tussen moslims en christenen in Egypte leiden geregeld tot geweldsuitbarstingen. In het overwegend islamitische Egypte maken de christenen ongeveer 10 procent uit van de bevolking. De kerk waar nu een aanslag werd gepleegd, was in 2006 ook in het nieuws toen een man het gebedshuis binnenviel en met een mes om zich heen stak.